ایتالیا، مهد تمدن رنسانس و هنر، با دانشگاههای معتبر و سیستم آموزشی با کیفیت، همواره یکی از مقاصد جذاب برای دانشجویان بین‌المللی بوده است. مهاجرت تحصیلی به ایتالیا برای ایرانیان نیز به دلایل مختلفی از جمله کیفیت بالای آموزش، نزدیکی فرهنگی، هزینه‌های نسبتاً پایین زندگی و امکان دریافت بورسیه، روندی رو به رشد داشته است. در این مقاله، به بررسی جامع شرایط، هزینه‌ها و بورسیه‌های مهاجرت تحصیلی به ایتالیا برای ایرانیان می‌پردازیم.دانشگاههای ایتالیا، مانند دانشگاه بولونیا و ساپینزا، از معتبرترین دانشگاههای اروپا هستند. ایتالیا علاوه بر ارائه بورسیه، پذیرش بدون مدرک زبان نیز در برخی رشته‌ها دارد. همچنین هزینه زندگی و شهریه‌ها نسبت به دیگر کشورهای اروپایی مناسب‌تر است.
مهاجرت تحصیلی در سال‌های اخیر برای ایرانیان به‌دلیل شرایط اقتصادی و اجتماعی و سیاسی کشور، بسیار محبوب شده است. این مسیر علاوه بر تحصیل در دانشگاههای معتبر، فرصتی برای ساخت آینده‌ای بهتر در خارج از کشور فراهم می‌کند. در این میان اینکه بدانیم کدام کشورها راحت‌ترین شرایط مهاجرت تحصیلی برای ایرانیان را دارند؟ بسیارمهم است. یکی از این کشورها ایتالیاست. که در ادامه دلایل آن بیان شده است.
چرا ایتالیا؟
بطور خلاصه دلایل انتخاب کشور ایتالیا برای مهاجرت تحصیلی :
کیفیت بالای آموزش: دانشگاههای ایتالیا از قدمت و اعتبار بالایی برخوردارند و در رنکینگ‌های جهانی جایگاه مناسبی دارند.
هزینه‌های مناسب: در مقایسه با بسیاری از کشورهای اروپایی و آمریکایی، هزینه‌های تحصیل و زندگی در ایتالیا نسبتاً پایین‌تر است.
نزدیکی فرهنگی: شباهت‌های فرهنگی بین ایران و ایتالیا، فرآیند تطبیق با محیط جدید را برای دانشجویان ایرانی آسان‌تر می‌کند.
بورسیه‌های تحصیلی: دولت ایتالیا و دانشگاههای این کشور، بورسیه‌های متعددی را برای دانشجویان بین‌المللی در نظر گرفته‌اند.
موقعیت جغرافیایی مناسب: ایتالیا در قلب اروپا واقع شده و امکان سفر به کشورهای دیگر اروپایی را برای دانشجویان فراهم می‌کند.
فرصت یادگیری زبان ایتالیایی: تحصیل در ایتالیا فرصتی بی‌نظیر برای یادگیری زبان ایتالیایی و آشنایی با فرهنگ غنی این کشور است.
شرایط مهاجرت تحصیلی ایرانیان به ایتالیا
دریافت پذیرش تحصیلی از دانشگاههای ایتالیا
اولین گام برای مهاجرت تحصیلی به ایتالیا، دریافت نامه پذیرش اولیه یا Pre-Enrollment Letter از یکی از دانشگاههای این کشور است. این نامه به عنوان مجوزی برای ادامه مراحل اپلای و درخواست ویزای تحصیلی عمل می‌کند. در این مرحله باید به رنکینگ دانشگاه، اعتبار رشته، شرایط پذیرش و زبان تدریس (انگلیسی یا ایتالیایی) توجه کرد.
دانشجویان ایرانی می‌توانند در مقاطع مختلف در دانشگاههای ایتالیا ادامه تحصیل دهند:
مقاطع تحصیلی قابل پذیرش در ایتالیا:
-
کارشناسی (Laurea Triennale): مدت زمان ۳ سال
-
کارشناسی ارشد (Laurea Magistrale): مدت زمان ۲ سال
-
دکتری (Dottorato di Ricerca): مدت زمان ۳ تا ۴ سال
-
رشته‌های پزشکی و دندان‌پزشکی: معمولاً ۶ سال، به زبان ایتالیایی یا انگلیسی (برای برخی دانشگاه‌ها)
زبان تحصیل در دانشگاههای ایتالیا
دانشگاههای ایتالیا برنامه‌های تحصیلی متنوعی به دو زبان انگلیسی و ایتالیایی ارائه می‌دهند. دانشجویان بین‌المللی می‌توانند با توجه به سطح زبان و رشته مورد علاقه، یکی از این زبان‌ها را انتخاب کنند.
مدارک زبان مورد نیاز:
برای دوره‌های انگلیسی‌زبان:
-
مدرک IELTS با نمره حداقل 6.0 تا 6.5 (بسته به رشته و دانشگاه)
-
یا مدرک TOEFL iBT با نمره حدود 80 تا 90
برای دوره‌های ایتالیایی‌زبان:
-
مدرک زبان ایتالیایی با سطح حداقل B1 یا B2 (CEFR)
-
این مدرک معمولاً باید از مؤسسات معتبر مانند CILS یا CELI دریافت شده باشد.
نکته مهم: برخی دانشگاههای ایتالیا برای دانشجویانی که مدرک زبان رسمی ندارند، آزمون زبان داخلی برگزار می‌کنند یا از طریق مصاحبه اسکایپی سطح زبان متقاضی را ارزیابی می‌کنند. بنابراین، نداشتن مدرک زبان در برخی موارد مانع قطعی پذیرش نیست.
هزینه تحصیل و زندگی در ایتالیا
شهریه دانشگاه‌ها:
- شهریه دانشگاههای دولتی: حدود 500 تا 4,000 یورو در سال
- شهریه بسته به درآمد خانواده (ISEE) قابل کاهش است
- برخی دانشگاه‌ها حتی شهریه را تا صفر یورو کاهش می‌دهند
هزینه زندگی:
- میانگین هزینه ماهانه: 600 تا 900 یورو
- شامل اجاره، غذا، حمل‌ونقل، اینترنت و بیمه
- خوابگاه‌های دانشجویی: حدود 200 تا 400 یورو
بورسیه تحصیلی برای دانشجویان ایرانی
ایتالیا از بهترین کشورها برای دریافت بورسیه تحصیلی حتی بدون معدل بالا است.
مهم‌ترین بورسیه‌ها:
بورسیه استانی ایتالیا (DSU یا EDISU)
- بر اساس وضعیت مالی خانواده (نه نمره یا معدل)
- شامل معافیت شهریه، کمک‌هزینه نقدی (تا 5,200 یورو در سال)، خوابگاه و غذا
- برای مقاطع کارشناسی، ارشد و دکتری
- نیاز به تهیه مدارک مالی خانواده با ترجمه رسمی و تأییدیه سفارت دارد
بورسیه‌های دانشگاهی
- بورسیه‌های دانشگاهی: بسیاری از دانشگاههای ایتالیا بورسیه‌های تحصیلی خاص خود را به دانشجویان بین‌المللی ارائه می‌دهند.
- مثال: University of Bologna، Politecnico di Milano، Sapienza Rome
بورسیه دولتی
- بورسیه دولت ایتالیا: این بورسیه توسط وزارت امور خارجه ایتالیا ارائه می‌شود و به دانشجویان ممتاز از کشورهای در حال توسعه تعلق می‌گیرد.
مدارک مورد نیاز برای پذیرش:
پس از انتخاب دانشگاه، باید مدارک مورد نیاز برای درخواست پذیرش را آماده کرد. این مدارک معمولاً شامل موارد زیر است:
- پاسپورت معتبر
- ترجمه رسمی مدارک تحصیلی (دیپلم، پیش‌دانشگاهی، لیسانس و…)
- مدرک زبان (در صورت نیاز) (آیلتس، تافل یا مدرک زبان ایتالیایی)
- انگیزه‌نامه (Motivation Letter)
- رزومه (CV)
- توصیه‌نامه (Letter of Recommendation) (برای ارشد و دکتری)
- گواهی سلامت و مدارک مالی (برای بورسیه DSU)
- عکس
دریافت ویزای تحصیلی ایتالیا
پس از دریافت نامه پذیرش، باید برای ویزای نوع D (تحصیلی) از سفارت ایتالیا در تهران اقدام کنید.
مدارک مورد نیاز:
- نامه پذیرش دانشگاه
- فرم Pre-enrollment از پورتال Universitaly
- پاسپورت معتبر
- گواهی تمکن مالی (حدود 7,000 تا 10,000 یورو در حساب)
- بیمه درمانی
- اجاره‌نامه یا خوابگاه
- مدرک زبان
- ترجمه رسمی مدارک تحصیلی + تأییدیه وزارت علوم یا بهداشت (بر اساس مقطع)
اعتبار دانشگاهای ایتالیا در ایران:
- دانشگاههای دولتی و معتبر ایتالیا در بیشتر رشته‌ها مورد تأیید وزارت علوم ایران هستند.
- برای رشته‌های پزشکی، حتماً دانشگاه باید در لیست وزارت بهداشت ایران باشد.
مراحل کلی مهاجرت تحصیلی به ایتالیا
- انتخاب رشته و دانشگاه
- ارسال مدارک و ثبت‌نام در پورتال Universitaly
- درخواست پذیرش: پس از آماده‌سازی مدارک، باید از طریق وب‌سایت دانشگاه مورد نظر، برای پذیرش اقدام کرد.
- دریافت نامه پذیرش: در صورت پذیرفته شدن، دانشگاه یک نامه پذیرش (Acceptance Letter) برای شما ارسال می‌کند.
- درخواست ویزا: پس از دریافت نامه پذیرش، باید برای دریافت ویزای تحصیلی ایتالیا (Visa D) اقدام کرد.
- دریافت ویزای دانشجویی از سفارت
- درخواست بورسیه استانی (DSU)
- تهیه مسکن: قبل از ورود به ایتالیا، بهتر است برای تهیه مسکن (خوابگاه یا آپارتمان) اقدام کنید.
- ثبت نام نهایی: پس از ورود به ایتالیا، باید در دانشگاه ثبت نام نهایی انجام دهید.
- سفر به ایتالیا و شروع تحصیل
- دریافت اجازه اقامت: پس از ثبت نام در دانشگاه، باید برای دریافت اجازه اقامت (Permesso di Soggiorno) اقدام کنید.
نکات مهم:
بهتر است حداقل 6 ماه قبل از شروع ترم تحصیلی، برای پذیرش و ویزا اقدام کنید.
برای دریافت بورسیه استانی، باید مدارکی دال بر وضعیت مالی نامناسب خانواده ارائه دهید.
زبان تدریس در اکثر رشته‌ها در مقطع کارشناسی، ایتالیایی است، اما در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری، رشته‌های زیادی به زبان انگلیسی ارائه می‌شوند.
قبل از سفر به ایتالیا، حتماً اطلاعات کافی در مورد فرهنگ و آداب و رسوم این کشور کسب کنید.
تعدادی از دانشگاه های مهم ایتالیا
- دانشگاه بولونیا (Università di Bologna): قدیمی ترین دانشگاه در جهان غرب، مشهور برای حقوق، علوم سیاسی، و علوم انسانی.
- دانشگاه پادووا (Università di Padova): دارای سنت قوی در رشته های علوم، به ویژه فیزیک، نجوم و پزشکی.
- دانشگاه ساپینزای رم (Sapienza Università di Roma): یکی از بزرگترین دانشگاه های اروپا، با طیف گسترده ای از رشته ها.
- دانشگاه پلی تکنیک میلان (Politecnico di Milano): دانشگاه پیشرو در مهندسی، معماری و طراحی.
- دانشگاه پلی تکنیک تورین (Politecnico di Torino): به طور مشابه، متخصص در مهندسی و فناوری.
- دانشگاه میلان (Università degli Studi di Milano): یک دانشگاه جامع با برنامه های قوی در حقوق، علوم انسانی و پزشکی.
- دانشگاه پیزا (Università di Pisa): مشهور برای ریاضیات و فیزیک، همچنین محل استقرار مدرسه عالی نرماله پیزا (Scuola Normale Superiore di Pisa).
- دانشگاه فلورانس (Università degli Studi di Firenze): دارای رشته های قوی در علوم انسانی، هنر و معماری.
- دانشگاه ناپل فدریکو دوم (Università degli Studi di Napoli Federico II): یک دانشگاه بزرگ و جامع با سابقه طولانی.
نتیجه‌گیری:
مهاجرت تحصیلی به ایتالیا برای ایرانیان، فرصتی ارزشمند برای کسب دانش، تجربه زندگی در یک کشور جدید و آشنایی با فرهنگ غنی ایتالیا است. با برنامه‌ریزی دقیق، آماده‌سازی مدارک لازم و اطلاع از شرایط و هزینه‌ها، می‌توانید این تجربه را به یک خاطره شیرین و موفقیت‌آمیز تبدیل کنید.
امیدواریم این راهنمای جامع، اطلاعات مفیدی را در اختیار شما قرار داده باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر و دقیق‌تر، به وب‌سایت دانشگاه‌ها و سفارت ایتالیا در ایران مراجعه کنید.
