بازدید از کاخ های سلطنتی تهران، میتواند یکی از کارهای هیجانانگیز و مفید در برنامه تهرانگردی شما باشد. دیدن این کاخهای سلطنتی باعث آشنایی بیشتر با فرهنگ، هنر، تاریخ و معماری ایران میشود. ضمن اینکه آنها با زیباییهای چشمنواز و مسحورکننده خود محلی برای عکاسی و ثبت تصاویر فوقالعاده هستند.
با تهیه بلیط هواپیما مشهد تهران در سایت آس چارتر از تخفیفات ومزایای ویژه ای برخوردار شوید.
برخی از کاخهای سلطنتی تهران عبارتند از کاخ گلستان، کاخ سعدآباد، کاخ نیاوران، کاخ مرمر، کاخ فرحآباد و… در ادامه به معرفی کاخ گلستان که در خیابان پانزده خرداد، ضلع شمالی میدان ارگ قرار دارد، میپردازیم.
کاخ گلستان
کاخ گلستان، یکی از زیباترین بناهای تاریخی ایران میباشد. این کاخ موزه با وسعتی در حدود ۴/۵ هکتار، در مرکز شهر تهران قرار دارد. بنای اولیه کاخ در زمان شاه عباس صفوی (در سال ۹۸۸ هجری قمری) ساخته شده، که به آن ارگ گفته میشد. در سفرنامه پیترو دلاواله (جهانگرد ایتالیایی) درباره این کاخ صحبت شده است.
این بنا، در زمان آقا محمد خان قاجار اهمیت بیشتری یافت. اقامحمدخان در نوروز سال ۱۱۷۵ شمسی، در کاخ گلستان تاجگذاری کرد. در سال ۱۲۲۷ ناصرالدینشاه به حکومت رسید.
او به واسطه اینکه اولین پادشاه ایرانی بود که به اروپا سفر کرد، و همچنین حکومت طولانی (حدود ۵۰ سال) در کاخ گلستان تغییرات بسیاری بوجود آورد. ناصرالدینشاه تلفیق معماری ایرانی و اروپایی را، در طراحی کاخ به کار برد. وجود کاشیکاریهایی به سبک اروپایی و عکسهایی از اماکن دیدنی ایران بر دیوارهای کاخ، نشان از تلاش او برای نزدیک کردن شکل گلستان به کاخهای اروپایی دارد.
یکی از ویژگیهای خاص این بنا ، وجود انواع کاشیها با تنوع در رنگ، تکنیک و محتوا با تلفیقی از نقوش ایرانی و اروپایی در کنار هم است.
در زمان سه پادشاه آخر قاجار (مظفرالدینشاه، محمدعلیشاه و احمد شاه) کاخ سلطنتی تغییرات خاصی نکرده است. همچنین کاخ گلستان، شاهد تاجگذاری پهلوی اول (در سال ۱۳۰۵ شمسی) و پهلوی دوم (در سال ۱۳۴۶ شمسی) بودهاست.
ایوان تخت مرمر
ایوان تخت مرمر، از قدیمیترین بناهای کاخ گلستان است و ایوان را به دلیل قرار گرفتن تخت مرمر در آن، به این نام میخوانند. تخت مرمر، به دستور فتحعلی شاه قاجار ساخته شده است. در ساخت آن ، از ۶۵ قطعه سنگ مرمر یزد استفاده شد. همچنین در طراحی از تخت حضرت سلیمان، الهام گرفتهاند.
روی تخت مرمر ۳ مجسمه دیو و ۶ فرشته قرار دارد، و ابیاتی از ملکالشعرا در ستایش فتحعلی شاه نوشته شده است. ایوان تخت مرمر را به دوره کریمخان زند نسبت میدهند. شاهان قاجار هنگام نوروز و اعیاد دیگر، از این مکان به مردم شادباش میدادهاند. ایوان تخت مرمر با تزیینات گچبری، خاتمکاری، سنگتراشی، منبتکاری و آیینهکاری همچون نگینی در کاخ گلستان میدرخشد.
تالار سلام
تالار سلام یکی از معروف ترین کاخ های سلطنتی تهران است که در ضلع شمال غربی کاخ گلستان قرار دارد، واز همان ابتدا با هدف ایجاد موزه ساخته شد. در واقع ناصرالدین شاه با دیدن موزههای کشورهای اروپایی، اولین موزه ایران را در این مکان ساخت. او این موزه را، برای نگهداری هدایای پادشاهان کشورهای مختلف در نظر گرفت.
مراسم سلام پادشاهان در این تالار، به عنوان بزرگترین تالار مجموعه برگزار میشدهاست. تالار سلام و تالار آیینه توسط صنیعالملک (حاج ابوالحسن معمار باشی) طراحی و ساخته شدند. این بنا از سمت جنوب ۹ پنجره به باغ گلستان دارد،و مساحت آن در حدود هزار متر مربع است. آثار با ارزشی هم مانند نقاشیهای کمالالملک، در آن قرار دارد.
تالار آینه
در ادامه گشت و گذار، در ضلع جنوبی کاخ گلستان به تالار آینه میرسیم. این عمارت ، همزمان با تالار سلام ساخته شده است. ۱۳ ارسی بزرگ قوسی شکل که به سمت باغ هستند، در تالار آیینه خودنمایی میکنند. آیینهکاریهای زیبایی که در نمای آن به کار رفته، به محض ورود توجه هر بینندهای را به خود جلب مینماید. یکی از دلایل شهرت این تالار، تابلوی نقاشی است (به نام تالار آیینه) که کمالالملک از آن کشیده است. با کمترین هزینه و کمترین زمان بلیط هواپیما تبریز تهران را از این سامانه آس چارتر تهیه نمایید.
تالار سفره خانه
تالار سفره خانه (عاج، آج) بعد از تالار آیینه و در غرب برلیان ساخته شده، و جزء قدیمیترین کاخ های سلطنتی تهران میباشد. این تالار در گذر زمان تغییرات بسیاری کرده است. بعد از ساخت تالار سلام و آیینه برای هماهنگی در نما ایوان آن را بستهاند، اما ستونها حفظ شدهاند. تالار عاج یا آج؟! در تالار سفرهخانه ۲ عاج فیل وجود دارد، بنابراین نام عاج میتواند درست باشد.
از طرفی در این تالار مراسم غذاخوری برگزار میشدهاست، و به آن سفرهخانه میگفتهاند. در سفرنامه کارلا سرنا از آن با نام تالار گرسنه ها یاد شده، بنابراین نام آج هم درست است. (آج در زبان ترکی به معنی گرسنه میباشد) یکی از زیباییهای خیرهکنندهی این تالار، تابلوی آبرنگ محمودخانملکالشعرا است.
تالار برلیان
در ادامه بازدید از کاخ گلستان به تالار برلیان با آیینهکاریهای هشت ضلعی و گچبریهای زیبای منتسب به دوره فتحعلی شاه میرسیم. این تالار با چلچراغهایی که الکساندر اول به فتحعلی شاه هدیه داد، تزیین شده است. در زمان ناصرالدین شاه به دلیل شکستگیهایی که در پی ساختمان رخ داده بود، تعمیرات و تغییرات اساسی شکل گرفت.
در آن زمان اشیاء زینتی از جمله کتیبه سنگی بیضی شکل ، در نمای تالار اضافه گردید. از این تالار یک نقاشی رنگ روغن توسط ابوالحسن ثابت در سال ۱۳۰۵ کشیده شد. تابلوی نقاشی را هماکنون در تالار سلام آویختهاند. در زمان پهلوی، مهمانیهای رسمی دربار را در تالار برلیان برگزار میکردند.
تالار الماس
تالار الماس از بخشهای متعددی تشکیل گردیده، و به زیبایی نمایانگر معماری دوره فتحعلی شاه قاجار میباشد. یکی از شاخصترین تزیینات آن مقرنسهای آیینهکاری شده است، که در سایر قسمتهای کاخ به این وضوح دیده نمیشوند. تالار الماس بعد از عمارت بادگیر ساخته شده، و به خاطر آیینهکاری های چشمنوازش به این نام خوانده میشود.
عمارت از یک تالار اصلی و بخشهای دیگری که توسط گوشوارهها و دهلیزهایی به هم مرتبط شدهاند، بوجود آمده است. در این تالار نقاشیهایی با مضمون شکار، از پادشاهان مختلف دیده میشود. در زمان ناصرالدین شاه ، تغییراتی در آن صورت گرفت.