سفر به مریخ ایران: راهنمای کامل و شگفتانگیز جاهای دیدنی چابهار
در این مقاله طولانی و پربار، قرار است چمدانهایمان را ببندیم و به سرزمینی سفر کنیم که در آن “چهار فصل، بهار است”. ما شما را از میان کوههای مریخی عبور میدهیم، به تماشای دلفینهای رقصان در خلیج گواتر میبریم و طعم تند و آتشین غذاهای بلوچی را زیر زبانتان میآوریم. اگر به دنبال یک راهنمای تمامعیار برای کشف ناشناختههای چابهار هستید، این مطلب نقشه گنج شماست.
آیا تا به حال خواب دیدهاید که در جایی قدم میزنید که کویر بیرحم و اقیانوس بیکران در آغوش هم آرام گرفتهاند؟ جایی که کوههایش شبیه به صحنههای فیلمهای علمی-تخیلی است و دریاچهاش رنگی از رویاهای صورتی دارد؟ اگر فکر میکنید برای دیدن چنین مناظری باید به قارهای دیگر یا حتی سیارهای دیگر سفر کنید، سخت در اشتباهید. اینجا چابهار است؛ نگین درخشان سواحل مکران و تنها بندر اقیانوسی ایران.
چابهار کجاست؟ چرا «چهاربهار»؟
چابهار در جنوبیترین نقطه استان سیستان و بلوچستان و در مجاورت آبهای گرم اقیانوس هند و دریای عمان قرار دارد. اما چرا به آن چابهار میگویند؟ بسیاری معتقدند نام این شهر تغییریافته واژه «چهاربهار» است. به دلیل قرارگیری در منطقه راهبردی و وزش بادهای موسمی مونسون از سمت اقیانوس هند، این شهر در تابستانها خنکترین بندر جنوبی ایران و در زمستانها، گرمترین و معتدلترین نقطه کشور است. هوای اینجا همیشه بوی بهار میدهد.
اما آبوهوا تنها دلیل سفر نیست. چابهار ویترینی از عجایب زمینشناسی و تضادهای طبیعی است. بیایید گشتوگذارمان را شروع کنیم.
کوههای مریخی (کوههای مینیاتوری): پیادهروی روی سیاره سرخ
شاید معروفترین تصویر چابهار، جادهای باشد که از میان کوههایی عجیب و خاکستری میگذرد. در فاصله حدود ۴۰ تا ۵۰ کیلومتری چابهار به سمت بندر گواتر، ناگهان منظره زمین تغییر میکند. کوههایی با شیارها و تراشهای منظم، بدون هیچگونه پوشش گیاهی، سر از خاک برآوردهاند که به آنها کوههای مریخی یا مینیاتوری میگویند.
چرا باید اینجا را ببینید؟
- عکاسی سورئال: رنگ این کوهها ترکیبی از طوسی، سفید و گاهی قرمز است. شکل فرسایشی آنها که حاصل هزاران سال باد و باران است، منظرهای را خلق کرده که انگار متعلق به کره زمین نیست.
- شبهای پرستاره: از آنجایی که این منطقه آلودگی نوری بسیار کمی دارد، شبها آسمان سقفِ کوههای مریخی، به اقیانوسی از ستاره تبدیل میشود. تورهای رصد ستارگان در این منطقه بسیار محبوب است.
- مسیر دسترسی: جاده ساحلی چابهار به بریس که از کنار این کوهها میگذرد، به تنهایی یکی از زیباترین جادههای ایران است. یک طرف کوههای فضایی و طرف دیگر آبی بیکران دریای عمان.
تالاب لیپار: دریاچهای از میلکشیک توتفرنگی!
درست در دل همان جاده ساحلی و در میان درهای صخرهای مشرف به کوه، منظرهای شما را میخکوب میکند. تالابی که آب آن آبی نیست، بلکه صورتی مایل به سرخ است! تالاب لیپار که به «دریاچه صورتی» نیز معروف است، یکی از چهار تالاب صورتیرنگ در جهان است.
راز رنگ صورتی چیست؟
رنگ صورتی این تالاب جادو نیست؛ بلکه علم است. وجود پلانکتونهای گیاهی زیاد و مواد آلی و معدنی که از رودخانههای اطراف به این تالاب میریزند، باعث تغییر رنگ آب میشود.
- بهترین زمان بازدید: پررنگترین حالت صورتی تالاب معمولاً در اواخر زمستان تا اوایل بهار و همچنین در اواسط پاییز دیده میشود.
- بازارچه محلی: در کنار تالاب، زنان و کودکان محلی با لباسهای رنگارنگ بلوچی، صنایع دستی زیبا، نمکهای دریایی و صدفهای تزیینی میفروشند که خرید از آنها هم یادگاری زیبایی است و هم کمکی به اقتصاد بومی.
خلیج گواتر و جنگلهای حرا: نقطه صفر مرزی
در انتهای جاده شرقی چابهار، به خلیج گواتر میرسید؛ جایی که ایران تمام میشود و پاکستان آغاز میگردد. گواتر یکی از مهمترین مراکز پرورش میگو است، اما جذابیت اصلی آن چیز دیگری است.
- جنگلهای حرا: با قایقهای محلی (قایقسواری در گواتر الزامی است!) به دل جنگلهای دریایی حرا بروید. درختانی که ریشه در آب شور دارند و با جزر و مد دریا پدیدار و ناپدید میشوند.
- رقص دلفینها: اگر خوششانس باشید (که معمولاً هستید)، در حین قایقسواری دستههای دلفین را خواهید دید که در کنار قایق شما شنا میکنند و بیرون میپرند.
روستای تیس و قلعه پرتغالیها: سفر در تونل زمان
اگر حوصله رانندگی طولانی ندارید، روستای تیس درست در نزدیکی خود شهر چابهار (منطقه آزاد) قرار دارد. این روستا قدمتی بیش از ۲۵۰۰ سال دارد و در گذشته بندری مهم در دوران هخامنشیان بوده است.
- قلعه پرتغالیها: یادگاری از دوران استعمار پرتغال در خلیج فارس و دریای عمان. این قلعه بر فراز تپهای قرار دارد و چشمانداز زیبایی به خلیج تیس دارد.
- غارهای بان مسیتی (غارهای سهگانه): در دامنه کوه شهبازبند، سه غار وجود دارد. یک غار طبیعی و دو غار دستکند. افسانههای زیادی درباره این غارها وجود دارد و برخی آنها را پرستشگاه یا محل ذبح قربانی در دوران باستان میدانند.
- مسجد جامع تیس: این مسجد با معماری خاص خود که شبیه به مساجد پاکستان و هند است، تکمنارهای بوده و رنگهای سبز و قرمز در آن به کار رفته است.
روستای دَرَک: جایی که کویر، دریا را میبوسد
اگر از چابهار به سمت غرب (به سمت استان هرمزگان) حرکت کنید و حدود ۱۷۰ کیلومتر برانید، به روستایی میرسید که نامش «دَرَک» است. اما نترسید، اینجا جهنم نیست، بلکه تکهای از بهشت است!
درک تنها نقطه در ایران و یکی از معدود نقاط جهان است که رملهای شنی داغ کویر، مستقیماً به امواج خنک دریا میرسند.
تجربههای ناب در درک:
- تلاقی نخل و دریا: تصور کنید زیر سایه یک نخل خرما روی شنهای کویری نشستهاید، اما پاهایتان در آب دریاست. این تضاد، حیرتانگیز است.
- غروبهای جادویی: تماشای غروب خورشید در حالی که خورشید آرامآرام در آبهای اقیانوس غرق میشود و آسمان به رنگ نارنجی و بنفش درمیآید، تجربهای است که هرگز فراموش نخواهید کرد.
- آفرود سواری: تپههای ماسهای درک جان میدهند برای سافاری و آفرود سواری هیجانانگیز قبل از پریدن در آب دریا.
بندر بریس: ایستادن بر لبه دنیا
بندر بریس در امتداد جاده شرقی چابهار و بعد از کوههای مریخی قرار دارد. اینجا مکانی است برای دیدن عظمت و شکوه. صخرههای مرجانی بلند و دیوارهمانندی که با ارتفاع زیاد مشرف به اسکله هستند، منظرهای کارتپستالی خلق کردهاند.
از بالای این صخرهها که به پایین نگاه کنید، دهها قایق و لنج صیادی رنگارنگ را میبینید که روی آب آرام خلیج شناورند. صدای مرغان دریایی، بوی نمک و عظمت اقیانوس، تمام حواس پنجگانه شما را درگیر میکند.
هشدار ایمنی: لبه صخرههای بریس هیچ حفاظی ندارد و زیر پای شما خالی است (پدیده زیرشویی). برای گرفتن عکسهای اینستاگرامی، بیش از حد به لبه نزدیک نشوید. امنیت شما مهمتر از لایکهاست!
کوههای گِلافشان: زمین نفس میکشد
در فاصله حدود ۱۰۰ کیلومتری چابهار (نزدیک بندر تنگ)، پدیدهای زمینشناسی وجود دارد که بسیار نادر است. کوهی که به جای گدازههای آتشین، گِل سرد و خاکستری به بیرون پرتاب میکند!
گلافشان (ناپلون) تپهای است که اگر از آن بالا بروید، دهانهای را میبینید که هر چند دقیقه (یا چند ثانیه) یکبار، حبابی از گل در آن شکل میگیرد و با صدایی شبیه ترکیدن حباب، گل را به اطراف میپاشد.
- خاصیت درمانی: مردم محلی معتقدند این گل سرد برای درمان بیماریهای پوستی و دردهای مفاصل مفید است. بسیاری از گردشگران تمام بدن خود را در این حمام گِلی طبیعی میپوشانند.
خلیج گواتر و جنگلهای حرا: نقطه صفر مرزی
در انتهای جاده شرقی چابهار، به خلیج گواتر میرسید؛ جایی که ایران تمام میشود و پاکستان آغاز میگردد. گواتر یکی از مهمترین مراکز پرورش میگو است، اما جذابیت اصلی آن چیز دیگری است.
- جنگلهای حرا: با قایقهای محلی (قایقسواری در گواتر الزامی است!) به دل جنگلهای دریایی حرا بروید. درختانی که ریشه در آب شور دارند و با جزر و مد دریا پدیدار و ناپدید میشوند.
- رقص دلفینها: اگر خوششانس باشید (که معمولاً هستید)، در حین قایقسواری دستههای دلفین را خواهید دید که در کنار قایق شما شنا میکنند و بیرون میپرند.
بخش خوشمزه: در چابهار چه بخوریم؟
سفر بدون غذا، سفر نیست! فرهنگ غذایی چابهار ترکیبی از آشپزی ایرانی، هندی و پاکستانی است.
.تنورچه: گوشتی که در تنورهای سنتی کباب میشود و بسیار لذیذ است
شیرچای: نوشیدنی ملی چابهار! ترکیبی از چای، شیر غلیظ و ادویه که در هر کافه و دکهای پیدا میشود و خستگی را میشوید و میبرد.
بریانی: نه آن بریانی اصفهان! این یک پلوی مخلوط با ادویههای خاص، مرغ یا گوشت و سیبزمینی است که طعمی شبیه غذاهای هندی دارد.
کرایی (Karahi): معروفترین غذای منطقه. خوراکی خورشتمانند که با گوشت مرغ یا گوشت قرمز و ادویههای فراوان و تند طبخ میشود.
راهنمای خرید: از منطقه آزاد تا دکه بازار
- بازارهای منطقه آزاد: اگر به دنبال خرید لوازم خانگی، آرایشی و پوشاک برند با قیمت مناسب هستید، مجتمعهای تجاری منطقه آزاد (پردیس، صدف، تیس و…) گزینههای خوبی هستند.
- دکه بازار (بازار سنتی): برای تجربه فرهنگ واقعی، به دکه بازار بروید. اینجا بوی ادویه، زرقوبرق پارچههای بلوچی و صدای سوزندوزی زنان هنرمند را حس میکنید. حنای معروف چابهار، ادویههای تند، و پارچههای رنگارنگ بهترین سوغات از این بازار هستند.
- بازار تاناکورا: اگر اهل خرید لباسهای استوک و برندهای خارجی دستدوم هستید، چابهار یکی از قطبهای اصلی آن است (کنارک در نزدیکی چابهار بهترین مکان برای این خرید است).
نکات طلایی و راهنمای عملی سفر
برای اینکه سفری بیدردسر داشته باشید، این نکات را به خاطر بسپارید:
چگونه برویم؟ راحتترین راه، سفر هوایی به فرودگاه کنارک است. فاصله فرودگاه تا شهر چابهار حدود ۴۰ دقیقه است. سفر با قطار هنوز به چابهار ممکن نیست (نزدیکترین ایستگاه در کرمان یا بندرعباس است). سفر جادهای بسیار طولانی است اما اگر اهل ماجراجویی هستید، مسیر شیراز-بندرعباس-چابهار یا کرمان-بم-چابهار دیدنی است
کی برویم؟ همانطور که گفتیم چابهار چهارفصل است. اما اواسط آبان تا اواسط فروردین طلاییترین زمان سفر است. تابستانها هوا شرجی است اما بادهای مونسون آن را قابل تحمل میکند (و فصل موجسواری است)
اقامت: چابهار هتلهای لوکس (مثل هتل لیپار و هتل لاله) دارد، اما اقامتگاههای بومگردی در روستاهایی مثل درک یا گواتر، تجربهای اصیلتر و ارزانتر ارائه میدهند
حمل و نقل در شهر: تاکسیهای اینترنتی در چابهار فعال هستند، اما برای دیدن جاذبههای خارج شهر (که فواصل زیادی دارند) حتماً نیاز به اجاره خودرو (با راننده یا بدون راننده) دارید. بسیاری از جاذبهها ۱۰۰ کیلومتر با هم فاصله دارند
پول نقد: در برخی روستاهای دورافتاده یا دکههای کوچک، ممکن است دستگاه کارتخوان وجود نداشته باشد یا آنتندهی ضعیف باشد. کمی پول نقد همراه داشته باشید
کلام آخر: چابهار سرزمینی که شمارا تغییر میدهد
چابهار فقط یک مقصد گردشگری نیست؛ یک حس است. حس کوچکی در برابر اقیانوس، حس آرامش در سکوت کویر و حس گرما از مهماننوازی مردم خونگرم بلوچ. اینجا جایی است که رنگها زندهترند و طبیعت وحشیتر.
اگر هنوز برای سفر بعدیتان تصمیمی نگرفتهاید، نقشه را باز کنید، انگشتتان را روی جنوب شرقیترین نقطه گربه ایران بگذارید و برای یک ماجراجویی فراموشنشدنی آماده شوید. چابهار با آغوش باز منتظر شماست.
آیا شما تجربه سفر به چابهار را داشتهاید؟ کدام جاذبه آن برایتان عجیبتر بود؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید!
